SIKH SIKHI SIKHISM

ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ, ੨੬ ਜੇਠ (ਸੰਮਤ ੫੫੬ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ)

(ਅੰਗ: ੫੦੮)

ਸਲੋਕ ਮਹਲਾ ੩ ॥

ਇਹੁ ਜਗਤੁ ਮੰਤੁ ਮੁਆ ਜੀਵਣ ਕੀ ਬਿਧਿ ਨਾਹਿ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੇ ਜੋ ਚਲੈ ਤਾਂ ਜੀਵਣ ਪਦਵੀ ਪਾਹਿ ॥ ਏਇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਨੁ ਜੀਵਤੇ ਜੋ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਹਿ ॥ ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਮਨਿ ਵਸੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਹਿ ॥੧॥ ਮਹਲਾ ੩ ॥ ਅੰਦਰਿ ਸਹਸਾ ਦੁਖੁ ਹੈ ਆਪੈ ਸਿਰਿ ਧੰਮੜੈ ਮਾਰੁ ॥ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸੁਤੇ ਕਬਹਿ ਨ ਜਾਗਹਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਪਿਆਰੁ ॥ ਨਾਮੁ ਨ ਚੇਤਹਿ ਸਬਦੁ ਨ ਵੀਚਾਰਹਿ ਇਹੁ ਮਨਮੁਖ ਕਾ ਆਚਾਰੁ ॥ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨ ਪਾਇਆ ਜਨਮੁ ਬਿਰਥਾ ਗਵਾਇਆ ਨਾਨਕ ਜਮੁ ਮਾਰਿ ਕਰੇ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥ ਪੌੜੀ ॥ ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਉਪਾਇਇਅਨੁ ਤਦਹੁ ਹੋਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥ ਮਤਾ ਮਸੂਰਤ ਆਪਿ ਕਰੇ ਜੋ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਈ ॥ ਤਦਹੁ ਆਕਾਸੁ ਨ ਪਾਤਾਲੁ ਹੈ ਨਾ ਤ੍ਰੈ ਲੋਈ ॥
ਤਦਹੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਹੈ ਨਾ ਓਪਤਿ ਹੋਈ ॥ ਜਿਉ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥੧॥

ਇਹ ਜਗਤ ਮੰਤੁ ਮੂਆ ਜੀਵਣ ਕੀ ਬਿਧਿ ਨਹੀਂ। ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਜੋ ਚਲੇ ਤਾਂ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪਦਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਨ ਜੀਵਣਾ ਜੋ ਹਰਿ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਚਿੱਤ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਕੇਵਲ ਉਸ ਵਿਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਵਸਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਆਤਮਕ ਸਹਜ ਵਿਚ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਦਰ ਸਹਸਾ ਦੁੱਖ ਹੈ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਉੱਪਰ ਧੰਮੜੇ ਦੇ ਮਾਰਿਆ ਹੋਣ ਵਾਲਾ। ਦੂਜੇ ਭਾਵ ਵਿੱਚ ਸੁੱਤੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਜਾਗਦੇ, ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਸਬਦ ਨਹੀਂ ਵੀਚਾਰਦੇ, ਇਹ ਮਨਮੁਖਾਂ ਦਾ ਆਚਾਰ ਹੈ। ਹਰਿ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਨਮ ਬਿਰਥਾ ਗਵਾਇਆ, ਨਾਨਕ ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਕੁਆਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਉਪਾਇਆ ਤਦੋਂ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮਤਾ ਮਸੂਰਤ ਆਪ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸੁ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਆਕਾਸ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਨਾ ਤ੍ਰੈਲੋਕ ਲਵੀਂਦਾ। ਉਸ ਆਪ ਆਪ ਨਿਰੰਕਾਰ ਹੈ, ਨਾ ਓਪਤਿ ਹੋਈ। ਜੈਸਾ ਉਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੋਵੇ ਤੈਸਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਰਥ ਹੈ ਜੋ ਗੂਜਰੀ ਵਾਰ ਇਸਕੰਦਰ ਇਬਰਾਹੀਮ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨਮੁਖਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖਤਾ ਦੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।